Αμφισβήτησε το Δάσκαλό Σου.

Η μάθηση κι εγώ έχουμε μακριά ιστορία. Μικρή μεγάλωσα με βιβλία και αργότερα ανακάλυψα τα σεμινάρια και τις εκπαιδεύσεις, καθώς και βρίσκομαι, επίσης, για τρίτη φορά στο στάδιο της φοιτήτριας (σε τρίτο, διαφορετικό κλάδο). Ένας φίλος μου με αποκαλεί "αιώνια φοιτήτρια". Ένας άλλος που με πέτυχε στο δρόμο πριν από έναν - δύο μήνες, με ρώτησε "τι σπουδάζεις αυτόν τον καιρό;", σαν να ήξερε ότι δε θα έχω επαναπαυτεί σε αυτά που ξέρω. Επίσης, παρακολουθώ σεμινάρια/συνέδρια/εκπαιδεύσεις ποικίλης ύλης από τα 15 μου (από δημιουργική γραφή μέχρι ψυχολογία και από ερμηνεία ονείρων μέχρι social media. Κατά συνέπεια, είχα την τύχη (και το προνόμιο) να δουλέψω με πολύ αξιόλογου δάσκαλους - μέντορες οι οποίοι μου ανέβασαν πολύ ψηλά τον πήχυ και είμαι πολύ ευτυχισμένη για αυτό.

Πολύ πρόσφατα, λοιπόν (μόλις χτες κα προχτές) πήγα να παρακολουθήσω ένα σεμινάριο Γλώσσας Σώματος. Η Γ.Σ. είναι ένα θέμα που με ενδιαφέρει πάρα πολύ, όπως και γενικά η παρατήρηση των ανθρώπων και η αποκωδικοποίηση των συνειδητών και ασυνείδητων σινιάλων που χρησιμοποιούν. Παρ'όλα αυτά... Έφυγα από το σεμινάριο εντελώς απογοητευμένη. Αν και το θέμα του παρόντος "άρθρου" δεν είναι το ίδιο το σεμινάριο και η αξιολόγησή του. Bare with me until the end, I will make a point, I promise!

Τι πήγε στραβά με το σεμινάριο:

Χμμμμ... Ο δάσκαλος.

1. Δεν είχε γνώσεις ψυχολογίας (όχι ότι μας ανέφερε το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο ποτέ για να ξέρουμε και με ποιον έχουμε να κάνουμε). Δεν είχε εντρυφήσει στην ψυχολογία καθόλου. Πώς μπορεί να διδάξει κάποιος ένα θέμα όπως η Γ.Σ., έστω και σε 12ωρο σεμινάριο, όταν δεν έχει έστω και τις βασικές γνώσεις ψυχολογίας; Ήταν κατευθυντικός ("εγώ θα σου έλεγα να.." και "εγώ στη θέση σου θα...") και απόλυτος ("αυτό που κάνεις είναι λάθος" ή "αυτό είναι το σωστό"), σαν να είναι κάποιου είδους αυθεντία, πράγμα που οι ψυχολόγοι (οι καλοί, τουλάχιστον), έχουν εκπαιδευτεί να μην το κάνουν καθόλου, καθώς απαγορεύεται διά ροπάλου.

2. Είχε υπερβολικές τάσεις αυτοπροβολής. Είχε διαβάσει έρευνες και κάθε τόσο ανέφερε πηγές για αυτά που έλεγε (εμένα προσωπικά δε μου έδωσε τόσο την εντύπωση του ψαγμένου, όπως πιθανόν επεδίωκε, αλλά αυτού που προσπαθεί πολύ να δείξει ότι ξέρει), αλλά χωρίς να εξηγεί πολλά. Απλά ανέφερε έρευνες και ερευνητές. Αυτοδιαφημιζόταν και επεδείκνυε ασύστολα τις γνώσεις του. Δτυστυχώς, όχι τις γνώσεις για τις οποίες πληρώθηκε, αλλά οτιδήποτε άλλο. Επίσης, δεν έχανε ευκαιρία να καταμετρά τις αρετές του. Τη μετριοφροσύνη μάλλον την ξέχασε. Ή μάλλον όχι, σε ένα - δύο σημεία πήγε να το παίξει μετριόφρων (χρησιμοποιώντας κλισέ). Δε με έπεισε.

3. Ξέφευγε πολύ και πλάτειαζε σε θέματα που ουδεμία σχέση είχαν με τη Γ.Σ.. Ήταν πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες, τις οποίες ευχαρίστως θα παρακολουθούσα σε κάποιο άλλο σεμινάριο. Αλλά οταν έχουμε μόλις 2 εξάωρα για να καλύψουμε μόνο τα πολύ βασικά της Γ.Σ., δεν υπάρχει χρόνος (ή λόγος) να σπαταλήσουμε τόση ώρα μιλώντας για το φ (το 1.618, ντε!) και την ιερή γεωμετρία, το πεντάγωνο (το σχήμα), το αν ο δρόμος της μάθησης είναι μοναχικός κλπ (νομίζω;) - εκτός εάν έχω καταλάβει κάτι τόσο λάθος και το πεντάγωνο (ναι, το σχήμα πάντα) έχει τόση σχέση πια με τη Γ.Σ.! Φυσικά, τελικά δεν έπιασε όλη την ύλη, αν και, αν δε μιλούσε για τον μύθο του Ηρός και ένα σωρό άλλα πράγματα, θα τα προλάβαινε όλα. Ειδικά έτσι που περνούσε την ύλη, τόσο επιγραμματικά (άλλο παράπονο αυτό).

4. Προδιάθεση. Δήλωσε από την αρχή ότι μια συγκεκριμένη ενότητα (διαπολιτισμική Γ.Σ.), μάλλον δε θα προλάβουμε να την κάνουμε, και μετά είπε ότι σίγουρα δε θα προλάβουμε. Αλλά ας αφήσουμε στην άκρη το ότι αν δε σπαταλούσε τόσο χρόνο επιδεικνύοντας τις (εκτός θέματος) γνώσεις του (στις εντός θέματος έκανε κράτει για κάποιον λόγο), θα προλαβαίναμε μια χαρά και την τελευταία ενότητα, και ας πούμε το εξής: Όταν προδιαθέτουμε κάποιον για κάτι, γιατί να μην το κάνουμε θετικά; Τέτοιες δηλώσεις επηρεάζουν τους αποδέκτες της φράσης. Θα προτιμούσα να μας πει κάτι του τύπου "σήμερα θα μάθουμε αυτό και όταν τελειώσει η μέρα, θα μπορείτε ήδη να κάνετε εκείνο", παρά "δε θα προλάβουμε να κάνουμε αυτό", σαν να το θεωρεί δεδομένο (που το θεωρούσε, φυσικά).

     Fun fact: Αυτό, στο NLP (Neuro-Linguistic Programming) ονομάζεται "preframing", και είναι η διαδικασία με την οποία κάποιος λέει κάτι για να θέσει μια συγκεκριμένη πρόθεση, να προϊδεάσει, να προδιαθέσει". Βέβαια, στο NLP χρησιμοποιείται με θετικό τρόπο και για να περαστούν θετικά και εποικοδομητικά μηνύματα.

5. Βαριόταν να διδάξει. Δεν αστειεύομαι. Την πρώτη μέρα μας έδινε ερωτήσεις που απαντούσαμε πριν μας διδάξει το εκάστοτε κομμάτι, με σκοπό να μάθουμε τις απαντήσεις, αντί να μας διδάξει κανονικά. Κατ'εμέ, αυτός είναι πολύ ελλιπής τρόπο διδασκαλίας, καθώς οι αξιολογήσεις κάθε είδους πρέπει να γίνονται μετά, με σκοπό να βλέπουμε που υπάρχει κάποια έλλειψη και που τα πράγματα είναι καλά, όχι για να πηγαίνουμε ξυπόλητοι στα αγκάθια για να δούμε τι ψάρια πιάνουμε. Και αλλιώς μαθαίνει κάποιος κάτι όταν διδάσκεται κανονικά, αλλιώς όταν απαντάει κάποιες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής! Την επόμενη μέρα, προς το τέλος, πήγαμε σε μια άλλη ενότητα, τη Γ.Σ. του φλερτ, και πριν ξεκινήσουμε, είπε κάτι του τύπου "δεν πιστεύω να σας ενδιαφέρει, ε;" και όταν είπαμε ότι μας ενδιαφέρει, άρχισε να ρωτάει εμάς τι κάνει το σώμα όταν φλερτάρουν οι άνθρωποι, και όταν του είπαμε (κυρίως εγώ, γιατί οι υπόλοιποι το έριξαν στην πλάκα) να μας τη διδάξει, είπε κάτι σαν: "σε άλλα σεμινάρια όταν ρωτάω μου λένε" και "έτσι δεν πηγαίναμε και μέχρι τώρα; εγώ σας ρωτούσα και εσείς απαντούσατε". Τελικά τα είπα όλα εγώ, πολύ γρήγορα με την ελπίδα να τα αναπτύξει και να προχωρήσουμε στο θέμα και να πει και κάτι παραπάνω, αλλά τελικά σχολίασε μόνο αυτά που είπα, σύντομα, και δεν είπε τίποτα παραπάνω. Και έτσι κάλυψε μια ολόκληρη ενότητα της ύλης.

6. Στο τέλος του σεμιναρίου, ο δάσκαλος μας έδωσε μια λίστα με 5 βήματα που θα μας βοηθούσαν να βελτιωθούμε στη Γ.Σ.. Περίμενα πως και πως αυτήν τη λίστα (για την οποία μιλούσε από την πρώτη μέρα), και όταν την πήρα στα χέρια μου απογοητεύτηκα. Αυτά τα περίφημα 5 βήματα, λοιπόν, ήταν πράγματα βγαλμένα από καθαρή κοινή λογική και είναι πράγματα τα οποία δε χρειαζόταν να πληρώσω σεμινάριο για να τα μάθω. Ενδεικτικά, το 5ο βήμα πρότεινε σεμινάριοα στη Γ.Σ. κάθε 6 μήνες και το 4ο βήμα πρότεινε να διαβάζουμε βιβλία. Χαίρω πολύ!!! Με το απλό ψάξιμο, την εξάσκηση και την αναζήτηση εκπαίδευσης (είτε είναι βιβλία, είτε εκπαιδεύσεις), όλοι μαθαίνουμε. Δεν το περίμενα ότι αυτά τα περίφημα 5 βήματα που παρουσίασε με τόση ένταση και που "διαφήμισε" τόσο πολύ θα ήταν τόσο παιδαριώδη και προφανή...

7. Δεν επεδίωξε καθόλου, μα καθόλου το team-building. Δεν έχτισε ομάδα, δεν έφτιαξε δεσμούς (για όσους αναρωτιούνται, ναι, αυτό είναι εφικτό ακόμα και σε δύο εξάωρα). Μην ξεχνάμε ότι το team-building έχει επίδραση στη συνολική μάθηση και την επηρεάζει άμεσα. Υπάρχουν έρευνες για αυτό.

8. Η τελική αξιολόγηση ήταν άκρως χειριστική. Είχε μέσα κενά για να γράψουμε ονόματα και emails (γιατί αν κάποιος έχει κάτι κακό να πει, πόσο εύκολα το λέει όταν είναι γνωστό και το όνομά του;) και η κλίμακα αξιολόγησης είχε τις εξής επιλογές: "Εξαιρετικό", "Πολύ καλό", "Καλό", "Μέτριο", "Κακό". Τρεις καλές επιλογές - διαβαθμίσεις και δύο για όλα τα υπόλοιπα ("μέτριο" και "κακό"). Και το "καλό" στη μέση, για να περνάει υποσυνείδητα το μήνυμα ότι είναι ισάξιο του μέτριου και να κατευθύνει αυτόν που το συμπληρώνει να αξιολογήσει το σεμινάριο και τον δάσκαλο θετικότερα. Πού πήγε η ουδετερότητα και η αντικειμενικότητα; Έτσι έχει μαζέψει κριτικές στο παρελθόν και έκανε και όνομα, τρομάρα του;

Τι μου έκανε εντύπωση στους μαθητές:

Δεν γκρίνιαξε κανείς για τα παραπάνω. Μόνο μια έτερη μαθήτρια θέλησε να μάθει το εκπαιδευτικό υπόβαθρο του δασκάλου, αλλά δεν τον ρώτησε ποτέ (στο μάθημα, δηλαδή, στο διάλειμμα δεν ξέρω τι έκανε). Κανείς δεν του είπε τίποτα για όλα τα άσχετα που έλεγε, εκτός από μένα που προσπαθούσα να τον επαναφέρω (πράγμα που είναι πολύ δύσκολο να κάνει κανείς χωρίς να φανεί κακός όταν ο άλλος είναι ανεπίδεκτος... και μαθήσεως και γενικώς). Αντιθέτως, όλοι οι υπόλοιποι κρέμονταν από το στόμα του, ο,τι και να έλεγε και τον θαύμαζαν. Ενδιαφέροντα πράγματα, αλλά για το διάλειμμα ή για το σχόλασμα ή για άλλο σεμινάριο, όχι για να τρώνε την ώρα του μαθήματος. Εμένα το σεμινάριο μου το πλήρωσε η μητέρα μου. Αλλά απορώ. Οι υπόλοιποι, που, υποθέτω, το πλήρωσαν από την τσέπη τους, γιατί δεν κυνήγησαν αυτό για το οποίο πλήρωσαν; Γιατί δεν προσπάθησαν να πάρουν όσα περισσότερα μπορούσαν από αυτό; Γιατί είχαν βολευτεί στην καρέκλα τους αφήνοντας τον χρόνο για τον οποίο πλήρωσαν για να μάθουν τα βασικά της Γ.Σ. να σπαταλιέται σε θέματα εντελώς άσχετα; Και πώς γίνεται να έχαφταν την αλαζονεία του, την τάση του να επιδεικνύεται και να αυτοδιαφημίζεται, χωρίς να φιλτράρουν τίποτα στο μυαλό τους και απλώς τον ακολουθούσαν τυφλά;

Συμπέρασμα:

Αμφισβήτησε τον δάσκαλό σου. ΕΣΥ, φίλτατε αναγνώστη, αμφισβήτησε τον δάσκαλό σου. Η γνώση είναι πολύτιμη. Η γνώση είναι δύναμη. Όλα αυτά που μαθαίνεις σε πάνε μπροστά. Σε καθορίζουν. Επηρεάζουν το μέλλον σου. Όταν, λοιπόν, έχεις την ευκαιρία να βρεθείς μπροστά στη γνώση, άρπαξέ την! Κάνε ο,τι καλύτερο μπορείς με αυτήν! Μη μένεις ευχαριστημένος με το μίνιμουμ.

Και οι δάσκαλοι είναι άνθρωποι. Δεν είναι πάντα σωστοί. Ο δάσκαλος το παίζει αυθεντία; Προκάλεσέ τον (με θετικό τρόπο, εποικοδομητικό, όχι χτυπώντας τον στο μάγουλο με ένα γάντι!). Όχι για να επιβεβαιωθεί εκείνος ή εσύ, αλλά για να ξέρεις ότι είσαι σε καλά χέρια. Για να ξέρεις ότι αυτά που θα μάθεις και που θα σε καθορίσουν θα τα αφομοιώσεις σωστά και θα είσαι σε θέση να τα χρησιμοποιήσεις στην πορεία μόνος σου και παραγωγικά. Αμφισβήτησε για να μάθεις τις δυνάμεις σου, τις προκλήσεις σου, τα όριά σου, τις επεκτάσεις σου. Αμφισβήτησε τον δάσκαλό σου, τον καθηγητή σου, το αφεντικό σου, τα κοντινά σου άτομα, εμένα και τις πιθανές βλακείες που γράφω. Και όσο πιο πολύ αμφισβητείς, τόσο πιο ψηλά θα ανεβαίνεις, τόσο πιο πολλά θα συνειδητοποιείς, τόσο καλύτερος θα γίνεσαι.